News Presentation in the Thai–Cambodian Border Conflict:
Psychological Warfare and Information Warfare as Media Strategies of Thailand and Cambodia – A Critical Discourse Analysis
Author: Wanitcha Sumanat, President of the Southeast Asian Association of Professional Translators and Interpreters (SEAProTI)
10 August 2025, Bangkok – This article applies the framework of Critical Discourse Analysis (CDA) to examine news presentation by Thai and Cambodian media in the context of the Thai–Cambodian border conflict. It focuses on linguistic choices, information selection, and framing strategies that reflect and reinforce the objectives of psychological warfare and information warfare. The analysis reveals that both sides construct “scenarios” aligned with state agendas, selectively present information beneficial to their own side, and omit information that is disadvantageous. Social media users who re-share such content—even with the intent to criticize the opposing side—may inadvertently enhance the precision and impact of these “information weapons.”
Introduction
The Thai–Cambodian border conflict in recent years has extended beyond physical military confrontation into the battlefield of perception, where information and media function as strategic tools. Using CDA, this study demonstrates that news coverage is not merely a neutral transmission of events, but rather an active process of meaning construction designed to achieve political and strategic objectives.
Theoretical Framework of Critical Discourse Analysis
Fairclough’s Three-Dimensional Model
- Text – Analysis of word choice, sentence structure, and vocabulary.
- Discursive Practice – Examination of news production, distribution, and interpretation processes.
- Social Practice – Analysis of the relationship between discourse, power structures, and social ideologies.
van Dijk’s Ideological Square
- Emphasize “our good” and “their bad.”
- Downplay “our bad” and “their good.”
News Presentation by Thai and Cambodian Media
Thai Media
- Lexical Choices and Tone: Employ terms that highlight severity and blame, e.g., “violation of sovereignty” or “breach of international law.”
- Framing: Emphasize images of injured soldiers and landmine incidents as symbols of inhumane acts.
- Omission: Underreport or exclude information that might damage Thailand’s image.
Cambodian Media
- Lexical Choices and Tone: Use language emphasizing peace and compliance with international conventions, e.g., “peacekeeper” or “landmine removal.”
- Framing: Highlight achievements in demining and international recognition.
- Omission: Minimize or exclude incidents that could undermine Cambodia’s reputation.
Scenario Construction and Information Warfare
Both sides engage in scenario building to sequence events and define meaning—such as framing landmine incidents as “evidence” or issuing denials while emphasizing humanitarian achievements. Such coverage forms part of information warfare aimed at shaping public perception both domestically and internationally.
Risks of Content Re-Sharing
From a CDA perspective, re-sharing content originating from media outlets engaged in information warfare—even for the purpose of rebuttal—can serve to amplify the opposing side’s strategic narrative, extending its reach and symbolic power to new audiences.
Strategic and Social Impacts
Domestic Politics: Reinforces ideological unity and public support for state decisions.
International Relations: Shapes foreign perceptions and can either facilitate or obstruct diplomatic negotiations.
Online Communities: Increases polarization and intensifies discursive hostility between populations.
Recommendations
Enhance media literacy to enable the public to distinguish between strategic narratives and factual reporting.
Establish cross-border fact-checking mechanisms for conflict-related news.
Promote neutral communication platforms for accurate and balanced information exchange.
Conclusion
The CDA reveals that Thai and Cambodian media coverage of the border conflict functions not only as event reporting but as meaning-making aligned with psychological warfare and information warfare strategies. Recognizing these mechanisms is essential to mitigating the risk of being unintentionally mobilized as instruments in the conflict.
References
- Entman, R. M. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51–58.
- Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. Longman.
- Libicki, M. C. (1995). What is Information Warfare? National Defense University Press.
- Linebarger, P. M. A. (1954). Psychological Warfare. Infantry Journal Press.
- van Dijk, T. A. (1998). Ideology: A Multidisciplinary Approach. Sage Publications.
About SEAProTI Certified Translators, Certification Providers, and Interpreters
The Southeast Asian Association of Professional Translators and Interpreters (SEAProTI) has published official guidelines and eligibility criteria for individuals seeking registration as Certified Translators, Translation Certification Providers, and Certified Interpreters under Chapter 9 and Chapter 10 of the Royal Thai Government Gazette, issued by the Secretariat of the Cabinet, Office of the Prime Minister, on 25 July 2024 (Vol. 141, Part 66 Ng, p. 100). Full text available at: The Royal Thai Government Gazette
การนำเสนอข่าวในความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชา:
สงครามจิตวิทยาและสงครามข้อมูลข่าวสารในฐานะยุทธศาสตร์สื่อไทยและสื่อกัมพูชา วิเคราะห์ด้วย Critical Discourse Analysis
ผู้เขียน: วณิชชา สุมานัส นายกสมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
10 สิงหาคม 2568, กรุงเทพมหานคร – บทความนี้ใช้กรอบ การวิเคราะห์เชิงวาทกรรมวิพากษ์ (Critical Discourse Analysis: CDA) เพื่อศึกษาการนำเสนอข่าวของสื่อมวลชนไทยและกัมพูชาในสถานการณ์ความขัดแย้งชายแดน โดยมุ่งวิเคราะห์การใช้ภาษา การเลือกข้อมูล และการจัดกรอบข่าว (framing) ที่สะท้อนและเสริมสร้างยุทธศาสตร์สงครามจิตวิทยา (psychological warfare) และสงครามข้อมูลข่าวสาร (information warfare) การศึกษาพบว่าสื่อทั้งสองฝ่ายมีการสร้าง “ฉากทัศน์” (scenario) ที่สอดคล้องกับวาระรัฐ เลือกนำเสนอข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อฝ่ายตน และละเว้นข้อมูลที่ไม่เอื้อประโยชน์ การเผยแพร่ซ้ำโดยผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์แม้ด้วยเจตนาต่อต้าน ก็อาจช่วยเพิ่มพลังและความแม่นยำของ “อาวุธข้อมูล”
บทนำ
ความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชาในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาไม่ได้จำกัดอยู่ในสนามรบทางทหาร หากแต่ขยายเข้าสู่สนามรบแห่งการรับรู้ (battlefield of perception) ซึ่งข้อมูลข่าวสารและสื่อมวลชนทำหน้าที่เป็นเครื่องมือยุทธศาสตร์ การศึกษานี้ใช้ CDA เพื่ออธิบายว่าข่าวที่เผยแพร่นั้นไม่เป็นเพียงการถ่ายทอดเหตุการณ์ แต่เป็นการประกอบสร้างความหมายเพื่อบรรลุเป้าหมายทางการเมืองและยุทธศาสตร์
กรอบแนวคิดการวิเคราะห์เชิงวาทกรรมวิพากษ์
Fairclough’s Three-Dimensional Model
- Text – วิเคราะห์ถ้อยคำ โครงสร้างประโยค และคำศัพท์ที่เลือกใช้
- Discursive Practice – วิเคราะห์กระบวนการผลิต เผยแพร่ และตีความข่าว
- Social Practice – วิเคราะห์ความสัมพันธ์กับโครงสร้างอำนาจและอุดมการณ์ทางสังคม
van Dijk’s Ideological Square
- เน้นการนำเสนอ “ด้านดีของเรา” และ “ด้านลบของเขา”
- ลดทอน “ด้านลบของเรา” และ “ด้านดีของเขา”
การนำเสนอข่าวของสื่อไทยและสื่อกัมพูชา
สื่อไทย
- ถ้อยคำและน้ำเสียง (Lexical Choice): ใช้คำที่เน้นความรุนแรงและความผิดของฝ่ายตรงข้าม เช่น “ละเมิดอธิปไตย” หรือ “ฝ่าฝืนกฎหมายระหว่างประเทศ”
- การจัดกรอบข่าว (Framing): เน้นภาพผู้บาดเจ็บและเหตุการณ์ทุ่นระเบิดเป็นสัญลักษณ์ของการกระทำที่ไร้มนุษยธรรม
- การละเว้นข้อมูล (Omission): ไม่เน้นย้ำเหตุการณ์หรือข้อมูลที่อาจทำให้ฝ่ายไทยเสียภาพลักษณ์
สื่อกัมพูชา
- ถ้อยคำและน้ำเสียง: ใช้คำที่เน้นความสงบและความเป็นผู้ปฏิบัติตามอนุสัญญาระหว่างประเทศ เช่น “ผู้รักษาสันติภาพ” หรือ “ผู้รื้อถอนทุ่นระเบิด”
- การจัดกรอบข่าว: นำเสนอผลงานการเก็บกู้ทุ่นระเบิดและการได้รับการยอมรับจากนานาชาติ
- การละเว้นข้อมูล: ลดทอนหรือไม่กล่าวถึงเหตุการณ์ที่อาจชี้ให้เห็นความผิดพลาดของกองกำลังหรือรัฐบาลกัมพูชา
การสร้างฉากทัศน์และสงครามข้อมูลข่าวสาร
ทั้งสองฝ่ายใช้ “การสร้างฉากทัศน์” (scenario building) เพื่อกำหนดลำดับเหตุการณ์และความหมาย เช่น การระบุเหตุการณ์ทุ่นระเบิดเป็น “หลักฐาน” หรือการปฏิเสธข้อกล่าวหาโดยเน้นความสำเร็จด้านมนุษยธรรม ข่าวเหล่านี้จึงเป็นส่วนหนึ่งของ สงครามข้อมูลข่าวสาร ที่มุ่งควบคุมการรับรู้ของสาธารณชนทั้งภายในและภายนอกประเทศ
ความเสี่ยงของการเผยแพร่ซ้ำ
ภายใต้กรอบของ CDA การเผยแพร่ซ้ำของเนื้อหาที่มาจากสื่อซึ่งทำหน้าที่ในสงครามข้อมูลข่าวสาร อาจเป็นการ “เสริมกำลัง” ให้กับยุทธศาสตร์ของอีกฝ่าย เพราะช่วยให้สารดังกล่าวเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายใหม่ และเพิ่มน้ำหนักเชิงสัญลักษณ์โดยไม่ตั้งใจ
ผลกระทบเชิงยุทธศาสตร์และสังคม
- ภายในประเทศ: สร้างความเป็นเอกภาพทางอุดมการณ์และสนับสนุนการตัดสินใจของรัฐ
- ระหว่างประเทศ: กระทบต่อการรับรู้ของนานาชาติ อาจเอื้อต่อหรือบั่นทอนการเจรจา
- สังคมออนไลน์: เพิ่มการแบ่งขั้วและความรุนแรงทางวาทกรรม
ข้อเสนอแนะ
- เสริมทักษะการรู้เท่าทันสื่อ (media literacy) เพื่อให้สาธารณชนสามารถแยกแยะข่าวเชิงยุทธศาสตร์ออกจากข่าวเชิงบรรยายข้อเท็จจริง
- จัดตั้งความร่วมมือข้ามพรมแดนเพื่อการตรวจสอบข้อเท็จจริง (cross-border fact-checking)
- สนับสนุนการวิจัยเชิงเปรียบเทียบด้านการสื่อสารในความขัดแย้ง เพื่อสร้างฐานข้อมูลกลาง
บทสรุป
จากการวิเคราะห์ด้วย Critical Discourse Analysis พบว่าการนำเสนอข่าวของสื่อไทยและกัมพูชาในความขัดแย้งชายแดนไม่ได้เป็นเพียงการรายงานเหตุการณ์ แต่เป็นกระบวนการประกอบสร้างความหมายที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์สงครามจิตวิทยาและสงครามข้อมูลข่าวสาร การตระหนักถึงกลไกนี้เป็นสิ่งสำคัญต่อการลดความเสี่ยงจากการถูกใช้เป็นเครื่องมือในความขัดแย้ง
เอกสารอ้างอิง
- Entman, R. M. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51–58.
- Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. Longman.
- Libicki, M. C. (1995). What is Information Warfare? National Defense University Press.
- Linebarger, P. M. A. (1954). Psychological Warfare. Infantry Journal Press.
- van Dijk, T. A. (1998). Ideology: A Multidisciplinary Approach. Sage Publications.
เกี่ยวกับนักแปลรับรอง ผู้รับรองการแปล และล่ามรับรองของสมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
สมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAProTI) ได้ประกาศหลักเกณฑ์และคุณสมบัติผู้ที่ขึ้นทะเบียนเป็น “นักแปลรับรอง (Certified Translators) และผู้รับรองการแปล (Translation Certification Providers) และล่ามรับรอง (Certified Interpreters)” ของสมาคม หมวดที่ 9 และหมวดที่ 10 ในราชกิจจานุเบกษา ของสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ในสำนักนายกรัฐมนตรี แห่งราชอาณาจักรไทย ลงวันที่ 25 ก.ค. 2567 เล่มที่ 141 ตอนที่ 66 ง หน้า 100 อ่านฉบับเต็มได้ที่:นักแปลรับรอง ผู้รับรองการแปล และล่ามรับรอง
