Estate Administration of Foreign Nationals Deceased in Thailand: A Cross-Border Legal Analysis and the Role of Certified Translators–Interpreters in the Thai Justice System
29 November 2025, Bangkok — This article examines a case study from a Thai court order (Case No. P.114/2568) concerning the estate administration of a French national who passed away in Thailand while legally residing in the country. The analysis focuses on three major issues:
(1) the jurisdiction of Thai courts to accept petitions for estate administration under the Civil and Commercial Code and Civil Procedure Code,
(2) the interaction with the French legal system, particularly the denial of authority by the French Notaire based on the principle of habitual residence, and
(3) the role of certified translators and certified interpreters under SEAProTI in facilitating judicial proceedings, ensuring terminological accuracy, and translating foreign documents for submission to Thai courts.
The analysis highlights structural challenges in cross-border estate administration and underscores the necessity of professional legal-translation standards in Thailand.
Introduction
The death of a foreign national in Thailand raises legally complex issues, particularly in estate administration, due to the involvement of multiple legal systems, questions of domicile, and the recognition of foreign official documents. These issues have become increasingly significant as Thailand continues to attract foreign workers, long-term residents, and retirees (Immigration Bureau, 2023).
The court order from the Upper Southern Region Court in Case No. P.114/2568 offers an important case study demonstrating how Thai law is applied to assert the court’s jurisdiction over the estate of a foreign national. It also illustrates the critical role of certified translators and interpreters—especially when foreign-issued documents must be submitted to Thai courts (SEAProTI, 2024).
Thai Law on Domicile and Jurisdiction in Estate Cases
Domicile under Section 37 of the Civil and Commercial Code
Under Section 37 of the Civil and Commercial Code, “A person’s domicile is the place where they have their principal residence.” Domicile serves as a key connecting factor in determining jurisdiction in estate matters.
In this case, the court examined several documents from Thai and French authorities, including:
-
residence records from the Thai Ministry of Labour
-
French tax documents
-
official documents listing the deceased’s permanent address in Thailand
Based on these materials, the court concluded that the deceased had established domicile in Thailand at the time of death—an essential element in conferring jurisdiction.
Jurisdiction under Section 4 of the Civil Procedure Code
Section 4 of the Civil Procedure Code provides that the court of the domicile of the deceased at the time of death has jurisdiction to hear petitions for appointment of an estate administrator.
Therefore, the heir was legally entitled to file the petition before a Thai court.
French Law and the Role of the Notaire
Limitations of the French Notaire
Prior to filing in Thailand, the heir submitted a petition to a Notaire in France. However, the petition was rejected on the grounds that the deceased did not have a résidence habituelle (habitual residence) in France.
French private law uses habitual residence as the principal connecting factor for determining authority in succession matters (Molfessis, 2020), a concept similar to domicile under Thai law.
Since the deceased resided primarily in Thailand:
-
The French Notaire lacked authority, and
-
The heir was required to proceed before the Thai court.
Cross-System Coordination Requirements
Cross-border estate administration requires:
-
documents issued by Thai authorities
-
documents issued by the deceased’s home State
-
accurate translation of foreign documents into Thai
-
legalization under Thailand’s multi-layered system (as Thailand is not a party to the Apostille Convention)
Role of SEAProTI-Certified Translators and Interpreters in the Thai Justice System
Foreign Documents and the Need for Expert Legal Translators
Thai courts admit foreign documents only if they:
-
are legally authenticated by the issuing foreign authority,
-
are accurately translated into Thai, and
-
are certified by a qualified expert.
Because Thailand has neither a Notary Public system equivalent to Western jurisdictions nor membership in the Apostille Convention, the responsibility for translation accuracy falls heavily upon certified legal translators. SEAProTI’s Peer Certification system and strict professional ethics provide higher assurance of translation reliability (SEAProTI, 2024).
Role of Certified Court Interpreters
In cases involving foreign authorities or heirs who cannot communicate in Thai, certified interpreters are required. They must maintain:
-
neutrality,
-
accuracy without summarizing or altering testimony, and
-
knowledge of comparative legal terminology.
SEAProTI’s Code of Ethics covers accuracy, confidentiality, and impartiality.
Consequences of Translation Errors in Estate Proceedings
Succession matters directly affect property rights. Even small translation errors—such as distinguishing between:
-
“domicile” vs. “residence”, or
-
“heirs” vs. “legatees”
can lead to incorrect judicial findings and materially affect the rights of heirs (Shaw, 2019). Thus, translation accuracy is structurally tied to the fairness of the judicial process.
Systemic Implications
-
Many foreign nationals in Thailand are unaware that they may legally acquire domicile in Thailand, which means their estate must often be administered through Thai courts.
-
Thailand’s non-accession to the Apostille Convention creates additional administrative layers, increasing reliance on professional translators and interpreters.
-
As cross-border estate cases rise in volume, demand for experts in comparative legal translation has grown substantially. SEAProTI has therefore become a leading professional body providing widely accepted translation certification in practice.
Conclusion
This case study demonstrates that estate administration involving foreign nationals in Thailand requires:
-
interpretation of Thai law on domicile,
-
knowledge of foreign legal systems, and
-
support from certified legal translators and interpreters.
The complexity of cross-border legal matters highlights that linguistic accuracy in legal documents is not merely a technical issue but an integral component of justice.
References
-
Immigration Bureau. (2023). Annual immigration statistics of Thailand. Royal Thai Police.
-
Molfessis, N. (2020). Principles of French private law. Paris: Dalloz.
-
SEAProTI. (2024). Professional standards and certification framework for legal translators and interpreters in Southeast Asia. Southeast Asia Professional Translators and Interpreters Association.
-
Shaw, J. (2019). Legal translation and comparative terminology: Accuracy and justice in multilingual proceedings. Journal of Comparative Law, 15(2), 45–62.
-
Civil and Commercial Code (Thailand).
-
Civil Procedure Code (Thailand).
About Certified Translators, Translation Certifiers, and Certified Interpreters of SEAProTI
The Southeast Asian Association of Professional Translators and Interpreters (SEAProTI) has formally announced the qualifications and requirements for registration of Certified Translators, Translation Certification Providers, and Certified Interpreters in Sections 9 and 10 of the Royal Gazette, published by the Secretariat of the Cabinet, Office of the Prime Minister of Thailand, on 25 July 2024 (Vol. 141, Part 66 Ng, p. 100). Certified Translators, Translation Certification Providers, and Certified Interpreters
The Council of State has proposed the enactment of a Royal Decree, granting registered translators and recognized translation certifiers from professional associations or accredited language institutions the authority to provide legally valid translation certification (Letter to SEAProTI dated April 28, 2025)
SEAProTI is the first professional association in Thailand and Southeast Asia to implement a comprehensive certification system for translators, certifiers, and interpreters.
Head Office: Baan Ratchakru Building, No. 33, Room 402, Soi Phahonyothin 5, Phahonyothin Road, Phaya Thai District, Bangkok 10400, Thailand
Email: hello@seaproti.com | Tel.: (+66) 2-114-3128 (Office hours: Mon–Fri, 09:00–17:00)
การจัดการมรดกของชาวต่างชาติที่ถึงแก่ความตายในประเทศไทย: การวิเคราะห์กฎหมายข้ามพรมแดนและบทบาทของนักแปล–ล่ามรับรองในกระบวนการยุติธรรมไทย
29 พฤศจิกายน 2568, กรุงเทพมหานคร – บทความนี้มุ่งวิเคราะห์กรณีศึกษาจากคำสั่งศาลไทย ภ.114/2568 ที่เกี่ยวกับการจัดการมรดกของบุคคลสัญชาติฝรั่งเศสซึ่งถึงแก่ความตายในประเทศไทย ขณะพำนักอย่างถูกกฎหมาย โดยพิจารณาประเด็นสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ (1) อำนาจศาลไทยในการรับคำร้องจัดการมรดกตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (2) ความเกี่ยวพันกับระบบกฎหมายฝรั่งเศส โดยเฉพาะการปฏิเสธอำนาจของ Notaire และหลักภูมิลำเนา และ (3) บทบาทของนักแปลรับรองและล่ามรับรองภายใต้สมาคม SEAProTI ในการสนับสนุนกระบวนการยุติธรรม ทั้งในด้านความถูกต้องของถ้อยคำกฎหมายและการแปลเอกสารต่างประเทศเพื่อยื่นต่อศาลไทย การวิเคราะห์นี้ช่วยสะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างของการจัดการมรดกข้ามพรมแดน และย้ำความจำเป็นของมาตรฐานวิชาชีพด้านการแปลกฎหมายในประเทศไทย
บทนำ
การเสียชีวิตของชาวต่างชาติในประเทศไทยก่อให้เกิดประเด็นทางกฎหมายที่ซับซ้อน โดยเฉพาะในส่วนของการจัดการมรดก ซึ่งเกี่ยวข้องกับการบังคับใช้กฎหมายหลายระบบ (multi-jurisdictional application) การตีความเรื่องภูมิลำเนา (domicile) และการยอมรับเอกสารราชการต่างประเทศ ปัญหาดังกล่าวมีความสำคัญเพิ่มขึ้นในบริบทที่ประเทศไทยเป็นจุดหมายของชาวต่างชาติที่ทำงาน พำนักระยะยาว หรือเกษียณอายุ (Immigration Bureau, 2023)
คำสั่งศาลภาคใต้ตอนบนในคดี ภ.114/2568 เป็นกรณีศึกษาอันโดดเด่น เพราะแสดงให้เห็นถึงการใช้หลักกฎหมายไทยในการยืนยันเขตอำนาจของศาลเหนือมรดกของชาวต่างชาติ และชี้ให้เห็นบทบาทสำคัญของนักแปลรับรอง–ล่ามรับรองในกระบวนการพิจารณาคดี โดยเฉพาะเมื่อต้องยื่นเอกสารที่ออกโดยรัฐต่างประเทศ (SEAProTI, 2024)
กฎหมายไทยเกี่ยวกับภูมิลำเนาและอำนาจศาลในคดีมรดก
ภูมิลำเนาตาม ป.พ.พ. มาตรา 37
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ไทยกำหนดว่า “ภูมิลำเนาของบุคคลคือสถานที่อยู่เป็นหลักแหล่งอันแท้จริง” (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 37) ซึ่งทำหน้าที่เป็นหลักยึดในการพิจารณาเรื่องอำนาจศาลเมื่อต้องจัดการมรดก
ในกรณีนี้ ศาลพิจารณาเอกสารหลายชุดจากหน่วยงานไทยและฝรั่งเศส เช่น
-
บันทึกการพำนักจากกรมการจัดหางาน
-
เอกสารภาษีจากสาธารณรัฐฝรั่งเศส
-
เอกสารที่ระบุ “บ้านเลขที่ในประเทศไทย” สำหรับรับหนังสือราชการ
ศาลจึงวินิจฉัยว่าผู้ตายมีภูมิลำเนาในประเทศไทยในช่วงเวลาถึงแก่ความตาย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดอำนาจศาล
อำนาจศาลตาม ป.วิ.พ. มาตรา 4
ป.วิ.พ. มาตรา 4 ระบุว่า ศาลที่ผู้ตายมีภูมิลำเนาในเวลาถึงแก่ความตายมีอำนาจรับคำร้องตั้งผู้จัดการมรดก ดังนั้น ทายาทจึงสามารถยื่นคำร้องต่อศาลไทยได้อย่างถูกต้องและชอบด้วยกฎหมาย
การวิเคราะห์กฎหมายฝรั่งเศสและบทบาทของ Notaire
ข้อจำกัดของ Notaire ในฝรั่งเศส
ผู้ร้องเคยยื่นคำร้องต่อ Notaire ในประเทศฝรั่งเศส แต่ได้รับแจ้งปฏิเสธเนื่องจาก ผู้ตายไม่ได้มี “résidence habituelle” ในฝรั่งเศส แต่มีถิ่นพำนักจริงในประเทศไทย
หลักกฎหมายฝรั่งเศสโดยทั่วไปใช้แนวคิด “last habitual residence” ของผู้ตายในการกำหนดเขตอำนาจ ซึ่งคล้ายคลึงกับหลักภูมิลำเนาในกฎหมายไทย (Molfessis, 2020)
เมื่อผู้ตายพักอาศัยจริงในประเทศไทย
→ Notaire ฝรั่งเศสไม่มีอำนาจในการจัดการมรดก
→ ทายาทจำเป็นต้องดำเนินคดีที่ศาลไทย
ความจำเป็นของการประสานงานระหว่างกฎหมายสองระบบ
การจัดการมรดกของชาวต่างชาติจึงเป็นกระบวนการข้ามพรมแดนที่ต้องอาศัย
-
เอกสารจากรัฐไทย
-
เอกสารจากรัฐผู้ตาย
-
การแปลเอกสารที่ถูกต้อง
-
การรับรองสถานะเอกสารตามระบบ Legalization (เพราะไทยยังไม่เข้าร่วม Apostille Convention)
บทบาทของนักแปลรับรองและล่ามรับรอง SEAProTI ต่อกระบวนการยุติธรรมไทย
เอกสารต่างประเทศและความจำเป็นของผู้เชี่ยวชาญด้านการแปลกฎหมาย
ศาลไทยจะรับฟังเอกสารต่างประเทศต่อเมื่อ
-
ได้ผ่านการรับรองเอกสารโดยรัฐต่างประเทศ
-
ได้รับการแปลเป็นภาษาไทยอย่างถูกต้อง
-
มีผู้เชี่ยวชาญรับรองความถูกต้องของการแปล
ระบบกฎหมายไทยไม่มี Notary Public แบบประเทศตะวันตก และยังไม่เป็นภาคี Apostille Convention ส่งผลให้ความรับผิดชอบด้านความถูกต้องของการแปลจึงตกอยู่กับ “นักแปลรับรอง” ซึ่ง SEAProTI มีระบบ Peer Certification และจรรยาบรรณวิชาชีพที่เข้มงวดกว่าอุตสาหกรรมทั่วไป (SEAProTI, 2024)
บทบาทของล่ามรับรองในศาล
ในคดีที่เกี่ยวข้องกับหน่วยงานต่างประเทศ หรือทายาทที่ไม่รู้ภาษาไทย จำเป็นต้องมีล่ามที่
-
มีความเป็นกลาง (neutrality)
-
ไม่ชี้นำหรือสรุปความแทนพยาน
-
มีความรู้ด้านศัพท์กฎหมายเทียบเคียง (comparative legal terminology)
SEAProTI กำหนดหลักจรรยาบรรณที่ครอบคลุมประเด็นเหล่านี้ เช่น ความถูกต้อง (accuracy) ความลับ (confidentiality) และความเป็นกลาง (impartiality)
ผลของการแปลผิดในคดีมรดก
งานมรดกมีผลต่อสิทธิทรัพย์สินและทายาทโดยตรง การแปลผิดแม้เพียงคำเดียว เช่น
-
“domicile” vs. “residence”
-
“heirs” vs. “legatees”
อาจนำไปสู่วินิจฉัยที่คลาดเคลื่อนของศาลและกระทบต่อสิทธิของทายาทได้ (Shaw, 2019)
ดังนั้น บทบาทของนักแปลและล่ามจึงมีผลต่อ “ความเป็นธรรมของกระบวนการพิจารณา” ในระดับโครงสร้าง
การวิเคราะห์เชิงระบบ (Systemic Implications)
-
ชาวต่างชาติในไทยจำนวนมากไม่ทราบว่าตน “มีภูมิลำเนาในไทย” ซึ่งส่งผลให้การจัดการมรดกต้องใช้กระบวนการของศาลไทยโดยปริยาย
-
ประเทศไทยยังไม่เป็นภาคี Apostille Convention ผู้ร้องต้องดำเนินขั้นตอนหลายชั้น ทำให้ต้องพึ่งพานักแปลและล่ามวิชาชีพมากขึ้น
-
ความต้องการผู้เชี่ยวชาญด้าน “การแปลกฎหมายข้ามระบบ” เพิ่มสูงขึ้น ประกอบกับคดีมรดกข้ามพรมแดนที่เพิ่มจำนวน SEAProTI กลายเป็นแหล่งออกใบรับรองการแปลที่ได้รับการยอมรับสูงสุดในภาคปฏิบัติ
สรุป
กรณีศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า การจัดการมรดกของชาวต่างชาติในประเทศไทยต้องอาศัย
-
การตีความกฎหมายไทยเรื่องภูมิลำเนา
-
ความรู้ด้านกฎหมายต่างประเทศ
-
และการสนับสนุนจากนักแปลรับรอง–ล่ามรับรองที่มีมาตรฐาน
กระบวนการดังกล่าวสะท้อนความซับซ้อนของกฎหมายข้ามพรมแดน และตอกย้ำว่าความถูกต้องทางภาษาในเอกสารกฎหมายไม่ใช่เพียงเรื่องเทคนิค แต่เป็นส่วนหนึ่งของ “ความยุติธรรม” (justice) ในทางปฏิบัติ
เอกสารอ้างอิง
-
Immigration Bureau. (2023). Annual immigration statistics of Thailand. Royal Thai Police.
-
Molfessis, N. (2020). Principles of French private law. Paris: Dalloz.
-
SEAProTI. (2024). Professional standards and certification framework for legal translators and interpreters in Southeast Asia. Southeast Asia Professional Translators and Interpreters Association.
-
Shaw, J. (2019). Legal translation and comparative terminology: Accuracy and justice in multilingual proceedings. Journal of Comparative Law, 15(2), 45–62.
-
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ [Civil and Commercial Code] (Thailand).
-
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง [Civil Procedure Code] (Thailand).
เกี่ยวกับนักแปลรับรอง ผู้รับรองการแปล และล่ามรับรองของสมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
สมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAProTI) ได้ประกาศหลักเกณฑ์และคุณสมบัติผู้ที่ขึ้นทะเบียนเป็น “นักแปลรับรอง (Certified Translators) และผู้รับรองการแปล (Translation Certification Providers) และล่ามรับรอง (Certified Interpreters)” ของสมาคม หมวดที่ 9 และหมวดที่ 10 ในราชกิจจานุเบกษา ของสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ในสำนักนายกรัฐมนตรี แห่งราชอาณาจักรไทย ลงวันที่ 25 ก.ค. 2567 เล่มที่ 141 ตอนที่ 66 ง หน้า 100 อ่านฉบับเต็มได้ที่: นักแปลรับรอง ผู้รับรองการแปล และล่ามรับรอง
สำนักคณะกรรมการกฤษฎีกาเสนอให้ตราเป็นพระราชกฤษฎีกา โดยกำหนดให้นักแปลที่ขึ้นทะเบียน รวมถึงผู้รับรองการแปลจากสมาคมวิชาชีพหรือสถาบันสอนภาษาที่มีการอบรมและขึ้นทะเบียน สามารถรับรองคำแปหฟลได้ (จดหมายถึงสมาคม SEAProTI ลงวันที่ 28 เม.ย. 2568)
สมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นสมาคมวิชาชีพแห่งแรกในประเทศไทยและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีระบบรับรองนักแปลรับรอง ผู้รับรองการแปล และล่ามรับรอง
สำนักงานใหญ่: อาคารบ้านราชครู เลขที่ 33 ห้อง 402 ซอยพหลโยธิน 5 ถนนพหลโยธิน แขวงพญาไท เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร 10400 ประเทศไทย
อีเมล: hello@seaproti.com โทรศัพท์: (+66) 2-114-3128 (เวลาทำการ: วันจันทร์–วันศุกร์ เวลา 09.00–17.00 น.
